جلسه نقد و بررسی کتاب «هنر ایران» برگزار شد

معاونت پژوهشی دانشگاه سوره با همکاری دانشکده هنر این دانشگاه، ششمین جلسه نقد کتاب را با نقد و بررسی کتاب «هنر ایران» نوشته رابرت مرداک اسمیت با ترجمه کیانوش معتقدی، به صورت مجازی برگزار کرد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی دانشگاه سوره، به همت معاونت پژوهشی دانشگاه و با همکاری دانشکده هنر، کتاب «هنر ایران»، نوشته  رابرت مرداک اسمیت به میزبانی سمیه رمضان ماهی و با حضور کیانوش معتقدی مترجم اثر،  ولی الله کاووسی منتقد کتاب و جمعی از استادان و دانشجویان علاقه مند به بوته نقد گذاشته شد.

کتاب هنر ایران، یکی از نخستین کتاب‌ها درباره‌ تاریخ هنر ایران است که از سوی کیانوش معتقدی به فارسی ترجمه و توسط نشر خط و طرح منتشر شده است.

این کتاب زمانی منتشر شده که هنوز واژه یا معادلی چون «هنر اسلامی» در مطالعات هنرهای خاورمیانه و ایران در جهان شکل نگرفته بود و این اثر با عنوانی تخصصی و با هدف شناسایی و تحلیل هنر ایران در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار، خارج از ایران منتشر شده است.

اساس کار مرداک اسمیت در این کتاب، معرفی مجموعه ‌آثاری بود که برای نخستین بار در غرفه‌ی ایران در موزه‌ی ساوت کنزینگتون (ویکتوریا و آلبرت لندن) به نمایش درآمده بود.

در ابتدای جلسه نقد و بررسی کتاب « هنر ایران »،کیانوش معتقدی در رابطه با ترجمه این اثر گفت: نخستین بار نسخه اصلی این کتاب را در یکی از کتابخانه های کشور هلند مشاهده و مطالعه کردم و از سال 1388 این کتاب همراهم بود و در نهایت به این نتیجه رسیدم که با توجه به فاصله تاریخی کتاب و موضوعات مهم آن این اثر را ترجمه کنم؛ علاوه بر ترجمه کتاب، دو مقاله مرتبط با موضوع را نیز به انتهای کتاب اضافه کردم.

توجه به تاریخ پژوهشگری در عرصه تاریخ

ولی الله کاووسی منتقد این اثر، کتاب «هنر ایران » را کتابی ارزشمند و مهم خواند و افزود: یکی از مهمترین وجوه کتاب هنر ایران این است که مارا به تاریخ پژوهشگری در عرصه هنر بر می گرداند و این امر مسأله مهمی در نظام آکادمیک جهان است که در نظام دانشگاهی جایگاه ویژه‌ای دارد.

در نتیجه کتاب هنر ایران در درجه اول ما را با چگونگی شکل‌گیری دانش هنر اسلام، نحوه خروج اشیاء از ایران و چگونگی مطالعه مرداک اسمیت بر روی آثار و هنرهای اسلامی  را نشان می‌دهد.

معتقدی با بیان اینکه کتاب هنر ایران یک اثر کاتولیکی است، ویژگی های مرداک اسمیت را بیان کرد و گفت: رابرت مرداک اسمیت فردی اسکاتلندی بوده است.

او در دوره قاجار، عصر ناصرالدین شاه کارمند تلگراف خانه نیز بوده و به واسطه اقامت طولانی خود  و همینطور ارتباط با درباریان و دلالان به جمع آوری آثار می پردازد و این آثار جمع آوری شده را از طریق دریا به کشور انگلیس منتقل می کند، سپس این آثار جمع آوری شده سبب شکل گیری نخستین نمایشگاه هنرهای اسلامی در کشور انگلستان می شود و این کتاب راهنمای شناخت هنر ایران برای غربی ها نیز بوده است.

در ادامه جلسه کاووسی در پاسخ به این سوال که هنر اسلامی با هنر ایرانی چه تفاوت هایی دارد گفت: هنر ایران به دو بخش تقسیم می شود: هنر ایران قبل از اسلام و هنر ایران بعد از اسلام؛ این دو بخش را نمی توانیم از یکدیگر متمایز کنیم چراکه تاریخ ایران گسترده ست و اصطلاح هنر اسلامی  طی  200سال در آکادمی جهان شکل گرفته است.

غارتگری یا کمک به حذف و شناساندن هنر ایران

کیانوش معتقدی در پاسخ به این سوال که آیا خروج آثار از ایران عنوان واژه غارتگری را به خود می گیرد؟ گفت:

با واژه غارتگری مخالف هستم چرا که این اتفاق ماحصل یک تحقیق پژوهشی است و واقعیت این امر آن است که  افرادی مانند: مرداک اسمیت این کالا ها را خریداری می کردند و کار آنها عملی زیرکانه بود که سبب آشنایی جهان با هنر ایران  و همینطور شکل گیری  علم هنر ایرانی اسلامی شد.

کاووسی نیز هم نظر با کیانوش معتقدی بود و در تکمیل نظرات مترجم اثر افزود:

شاید خروج بخشی از اشیاء ناخوشایند بود ولیکن این کار به شکل گیری دانش انجامید چرا که ما در گذشته امکان نگهداری از این آثار را نداشتیم حتی در حال حاضر نیز امکانات کافی برای نگهداری از آثار را نداریم و به همین خاطر نمی توانیم عنوان غارتگری را روی این عمل بگذاریم چرا که رابرت مرداک اسمیت و امثال آن سبب شدند که تمدن ایران شناخته شود.

در پایان نیز معتقدی به دانشجویان حاضر در جلسه پیشنهاد کرد تا کار ترجمه مقالات مرتبط با هنر را آغاز کنند چرا که امروز ما مترجمان اندکی داریم و با این کار می توانیم در آینده منابع ارزشمندی داشته باشیم.

*جهت مشاهده ششمین جلسه نقد و بررسی کتاب «هنر ایران» وارد لینک زیر شوید:
https://www.aparat.com/v/CjWtr